Najaarsprogramma 2020 Voet - Adriaan Koerbagh
|
Koerbagh stelde, net als Spinoza, dat je God alleen kon leren kennen via de weg van de Rede. Hemel en hel, duivels en engelen, en bovennatuurlijke wonderen waren volgens hem mensenbedenksels. Niet blind geloof, maar kennis door middel van rationeel inzicht leidde volgens Koerbagh tot geluk. |
In samenwerking met de vereniging Het Spinozahuis wordt de eerder in Rijnsburg vertoonde succesvolle expositie “Koerbagh 1633 – 1669; Eerherstel voor een dwarse denker” drie maanden lang vertoond in de Kapel van het Weeshuis in Culemborg. Net als in Rijnsburg worden parallel aan de expositie publiekslezingen georganiseerd.Voet voor thuis 7: hoe lang is anderhalve meter
 We gaan even nadenken over de lengtemaat 'meter', of liever: anderhalve meter. Er zijn heden ten dage gek genoeg mensen die opeens niet meer weten hoe lang anderhalve meter is. Komt ze niet uit, vinden ze lastig, stellen ze ter discussie, brengt ze in verwarring. Er is niets nieuws onder de zon: afmetingen en afstanden zijn sinds mensenheugenis onderwerp van gesprek. Je bent lid van een historische vereniging, dus je wee dat vroeger alles beter was. |
Voet voor thuis 6: Nieuws van het RAR
|
De openingstijden zijn van dinsdag t/m vrijdag van 9.00 tot 16.30 uur. U kunt alleen langskomen op afspraak en als u geen verkoudheidsklachten heeft. Check de website www.regionaalarchiefrivierenland.nl voor de actuele stand van zaken. |
Goed nieuws: de studiezaal van het Regionaal Archief Rivierenland (RAR) is weer open.Voet voor thuis 6: Wereldgeschiedenis, twee boekbesprekingen
|
Onder verantwoordelijkheid van het Huygens Instituut voor de Nederlandse geschiedenis is het boek ‘Wereldgeschiedenis van Nederland’ uitgebracht. Meer dan honderd onderzoekers op het gebied van geschiedenis en cultuur vertellen het wereldwijde verhaal van onze geschiedenis. Hoe ons land mede de wereld heeft vormgegeven en hoe Nederland door onze nabije en verre buren beïnvloed werd. |
Voet voor thuis 6 Cholera, de blauwe dood
Sinds 1817 bereiken steeds meer berichten over de cholera ons land. Het begint met losse gevallen, maar dan komen de berichten van honderden, duizenden doden. En het komt dichterbij. In 1819 ziet men ook hier rouwadvertenties van landgenoten die in Oost-Indië aan de ziekte bezweken. Het is even later ook nog eens oorlog. Die Belgen willen zich van ons land losmaken; in 1831 hebben we zelfs een tevergeefse tiendaagse veldtocht gehouden om ze mores te leren. Het land is dus al in rep en roer en dan….
Voet voor thuis 5: Gezond carillon
Een carillon kan ziektes en onheil afweren, zo klinkt een oude volkswijsheid. Met dat in hun hoofd schreven Schouten en Ruiter ‘Healing Bells’, om de helende klanken tegen corona uit te laten klinken.
Beiaardiers in dertien landen, waaronder Nederland, speelden op donderdag 21 mei - Hemelvaartsdag - dit muziekstuk met de naam ‘Healing Bells’. De Nederlandse journaliste Jet Schouten stond aan de wieg van de compositie.
Voet voor thuis 5: Waar komt dat 'ander' vandaan?
Voorlopig moeten we 150 centimeter afstand houden van elkaar. 1,5 meter dus, oftewel één en een halve meter. Maar meestal hebben we het over anderhalve meter. Waarom eigenlijk, wil een lezer weten.
Voet voor thuis 5: Voet in beeld
 |
In de vorige Voet Voor Thuis hebben we uw oogst aan uitdrukkingen met “Voet” erin afgedrukt. We leggen u nu een logisch vervolg op ’Voet in Tekst’ voor, namelijk ’Voet in Beeld’. Ik geef u twee voorbeelden.
Deze afbeelding is genomen uit een Nederlands getijdenboek, dat in de British Library bewaard wordt. De tekst onder de afbeelding luidt: “Hier vaert Jezus ten hemel waert”. Als u goed kijkt ziet u dat de apostelen met Maria om een waterput staan en in het water ziet u het onderaanzicht van de doorboorde voeten van de Heer. Add MS 50005; 1410-1420; Book of Hours, Dutch. British Library |
Voet voor thuis 5: Luxemburgs achterkleinkind voor graven van Culemborg
De pasgeboren zoon van de erfgroothertog van Luxemburg stamt ook af van de graven van Culemborg
|
Leuk voor de Luxemburgers, maar met enig zoekwerk blijkt dat de nieuwe prins ook afstamt van de graven van Culemborg en ook de Heren van Maurik behoren tot zijn voorgeslacht. Deze afstammingslijn loopt via de moeder. Ook via de vader stamt Charles van de graven van Culemborg. Dit loopt via de familie van Waldeck |
10 Mei 2020: 6.05 uur: Babynieuws uit Luxemburg! Vanochtend hebben erfgroothertog Guillaume en zijn vrouw Stéphanie een zoontje gekregen. Dat meldt het Luxemburgse hof op Instagram.Voet voor thuis 5: Culemborg van 1850 tot 1950
De periode van halverwege de 19e en begin 20ste eeuw was een tijd van grote veranderingen en grote uitvindingen. Zo rond 1850 ontstond er een nieuwe westerse wereld. Technische vooruitgang en de industriële revolutie begonnen elkaar steeds meer te beïnvloeden en natuurwetenschappen werden steeds belangrijker. Samen brachten ze ontwikkelingen op gang die z’n weerga niet kent en die de wereld binnen enkele generaties volledig veranderde.
Voet voor thuis 5: Het raadsel van huis Smalriem op de Smalriemseweg.
Een aantal leden van Voet, veelal oud-Culemborgers, woont in Beusichem. Als zij Culemborg bezoeken gaan zij vaak via de Smalriemseweg. Waar komt deze naam vandaan?
Als je kijkt op https://www.topotijdreis.nl/ vind je dat deze naam als gebied genaamd Smalriem vanaf 1850 genoemd wordt op de kaarten. Kaarten na 1966 vermelden de naam niet meer. Vreemd dat zomaar een naam verdwijnt.
Voet voor thuis: je tweewekelijkse dosis geschiedenis!
Het zijn bijzondere en moeilijke tijden voor iedereen. Het gedwongen thuisblijven zorgt ervoor dat ieder van ons de nodige aanpassingen doet aan bestaande routines en dat allerlei uitstapjes en activiteiten voorlopig niet door kunnen gaan.
Zo ook Voet. Alle activiteiten van ons genootschap zijn tot nader order afgelast: lezing en excursies gaan niet door en het bestuur vergadert online. Het schrijven aan de Voetnoten gaat ondertussen gewoon door. Omdat bezig zijn met geschiedenis ons allemaal boeit, en omdat Voet er is om die belangstelling te stimuleren en te voeden, brengen wij je vanaf deze week elke twee weken een VOET VOOR THUIS.
VOET VOOR THUIS bevat een verzameling wetenswaardigs, lezenswaardigs, luisterwaardigs en 't bekijken waardigs voor de Voetgenoot. We houden ons aanbevolen voor commentaar, suggesties en tips. Mail naar de Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.!
Voet voor thuis 4: Taal in de Rotta
Links ziet u een boekwerk geschreven in het Oudnederlands. Het werd hier gesproken vanaf de zevende tot en met de twaalfde eeuw, ja, vermoedelijk ook in Culemborg maar dat bestond toen nog niet als zodanig. Kijk maar op de landkaart die in deze video wordt getoond. De video is gesproken in Oudnederlands en ondertiteld in die taal en in de Nederlandse vertaling. Vaak nog best te verstaan. Met dank aan Martin IJzerman en Jan Hogendoorn voor de hint.
Voet voor thuis 4: Voettips 13 mei 2020
VOETTIPS is een rubriek voor de geschiedenisveelvraat! We wijzen jullie graag op boeken, films, podcasts en websites waarmee je je hart kunt ophalen.
In deze aflevering onder andere de Internationale, documentaires en een nieuw Culemborgs boek! Tips? Mail de Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.! Eerdere tips vind je hier.
Voet voor thuis 4: Ga mee op luchtverkenning!
Kees Molders schreef vorige Voet voor thuis over de wederwaardigheden van de werkgroep Cartovoet. Die werkgroep bestudeert stadsplattegronden en kaarten van Culemborg en omgeving. Daarbij zoeken ze ook allerlei beeldmateriaal. Bij een van die zoektochten stuitte Kees op een spannende en enigszins mysterieuze luchtfoto. Onderzoek naar de herkomst leidde ertoe dat Kees ingewijd raakte in de wondere wereld van de luchtfotografie. In dit artikel vertelt hij zijn Voetgenoten alles over fotoverkenningen en komen we meer te weten over sergeant Prillwitz!
Voet voor thuis 4: Op bedevaart naar Culemborg
Voetgenoot Margreet de Nie wees ons op de website van het Meertensinstituut (aanbevolen!) waar je terecht komt op de Nederlandse bedevaartdatabank. In Culemborg zijn er drie plaatsen waarheen men op bedevaart ging: de heilige Antonius Abt (17e-midden 18e eeuw, zijn verering kwam centraal te staan tijdens en na de in 1628 heersende pestepidemie), de heilige Nicolaas van Tolentijn (1946-1968) en het Heilig Kruis (ca. 1422-1578). Interessant voor Voetgenoten met belangstelling voor de geschiedenis van het geestelijk leven. De bedevaartdatabank leert je ook wat over de achtergronden en je kunt rondneuzen in andere plaatsen die bedevaartsoort waren (of zijn!).
Voet voor thuis 4: De pest in Culemborg!
De afgelopen weken hebben De Gelderlandfabriek en Studio LEK een bijzonder initiatief genomen. Elke week, op donderdagavond, verzorgen zij vanuit een speciaal ingerichte studio in De Gelderlandfabriek het evenement ‘Niet afgelast’, dat live wordt uitgezonden via Facebook en YouTube. Op 7 mei jongstleden konden we nummer 8 bekijken. Daar hield Hans Saan een verhaal over een pandemie in het Culemborgse verleden. Mochten jullie het gemist hebben: geen nood. Je kunt Hans z’n verhaal, dat in twee delen uiteenviel, opnieuw bekijken.
Voet voor thuis 4: Samen Voetzoeken. Gevonden!
In Voet voor thuis 2 hebben we een oproep gedaan om alle mogelijke uitdrukkingen en zegswijzen waar het woord 'voet' een rol speelt op te zoeken en naar ons op te sturen. Een aantal Voetzoekers heeft gereageerd. Graag delen we de resultaten. Eén Voetzoeker heeft er zelfs een literaire vorm voor gevonden. Het zijn voornamelijk uitdrukkingen. Maar er zijn ook allerlei zelfstandige naamwoorden met 'voet' er in. Voetzoeker natuurlijk (afgestoken met oud en nieuw ging dat vuurwerk kronkelend over de grond achter je voeten aan), en voetzool. Wie weet er nog een paar? Aanvullingen kun je kwijt bij Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Voet voor thuis 3: De nieuwe directeur van het Elisabeth Weeshuismuseum stelt zich voor
"Mijn naam is Leonieke Terlouw. Sinds 1 april mag ik directeur zijn van een bijzonder museum, het Elisabeth Weeshuis. Ik zag ernaar uit wekelijks vanuit Arnhem uw mooie stad aan de Lek te bezoeken. Helaas heeft een gemeen virus de stad in zijn greep en zijn de museumdeuren gesloten. Daarom ben ik de boeken ingedoken en lees ik veel over de geschiedenis van Culemborg en het weeshuis.
Voet voor thuis 3: Cartovoet. De wederwaardigheden van een Voet-werkgroep
In 2017 begon het zo onschuldig. De voorzitter van Voet trad me met open armen tegemoet: "Wat goed dat ik je zie, ik moest laatst aan je denken". Een dergelijke benadering is ontworpen om nieuwsgierig te maken; beter was het geweest de alarmbellen te laten afgaan. "Zo'n cursus Historische Cartografie lijkt me echt iets voor jou". En hup, daar klapte de val dicht. Want Hans Saan weet verdraaide goed hoe verslavend historische cartografie is. Let maar op.
Zoek op deze site
