De Brug, een film over de nieuwe spoorbrug
Toen aan het begin van de jaren 1980 duidelijk werd dat de spoorbrug bij Culemborg zou worden vervangen, maakten Culemborgers en Voetgenoten Truus en Co van Munster plannen om het hele bouw- en vervangingsproces te gaan filmen. De film van ruim 50 minuten laten we in delen aan jullie zien. Kees Molders, neef van Truus, heeft de film van een korte inleiding voorzien.
Met de toen gangbare smalfilm-camera’s maakten Truus en Co van Munster opnamen, waarmee ze begonnen nog vóór het begin van de bouwwerkzaamheden. Co van Munster had een werkgever die meewerkte: hij had toestemming naar de bouwplaats te gaan als daar weer een groot onderdeel arriveerde of een andere belangrijke gebeurtenis in het bouwproces aanstaande was. Hij had al vroeg contacten gelegd met NS en Hollandia Kloos zodat hij gewaarschuwd werd en toegang had. Ook Truus van Munster maakte opnamen.
Het resultaat is een gemonteerde smalfilm van ruim 50 minuten.
Later is de film gedigitaliseerd. De oorspronkelijke zelf gemaakte titels zijn niet vervangen door ‘moderne’. Zo blijft de sfeer van de smalfilm van 1983 behouden.
De bedoeling is, dat zo veel mogelijk mensen de film kunnen zien. Kopiëren is daarom door Truus van Munster toegestaan, mits dat gebeurt zonder wijzigingen aan te brengen, met behoud van de titels en zonder vergoeding te vragen.
Co van Munster overleed in 2006. Truus van Munster stierf op 28 maart 2020. Enkele dagen voor haar overlijden had ik haar laten weten dat Voet hun film op internet ging publiceren; ze was erg blij met dat bericht.
Kees Molders,
29 maart 2020
Toelichting bij de fragmenten
DEEL 1
0:37
Titels en kopieerbepalingen
DEEL 2
10:19
“De Brug” – de oude brug – steenfabriek – bouwrijp maken terrein – heien en walsen – maken aanlegponton – bouwkeet – manoeuvreren van vrachtwagen bij De Muurtjes – onderste liggers worden gesteld – brugdek wordt herkenbaar
DEEL 3
14:18
“Klinken” – klinknagels worden elektrisch verhit en met perslucht geklonken – blauwe steuntorens verrijzen – boogdelen arriveren – een woud van steigers – boogdelen worden op de steuntorens geplaatst – het kantelen (overeind zetten) van boogdelen – nieuwe boogdelen worden over het water aangevoerd – verfwerk aan nagels, bouten en grote vlakken
DEEL 4
11:46
“Het Hoogste Punt Wordt Bereikt” – middenboogdeel wordt geplaatst – filmer Co van Munster even in beeld: in een hijsbak naar boven voor een mooi shot – feestje als de boog is gesloten – boren, klinken, rails bevestigen – met hydraulische vijzels wordt de hele brug stukje voor stukje omhoog gebracht op houtstapels – onder de brug worden blauwe lorries geplaatst in rijgoten – pontons worden aangevoerd (ro-ro: Roll on – Roll off)
DEEL 5
20:06
“Verplaatsen boogbrug loopt op rolletjes” – de houtstapels worden verwijderd – de brug rust nu op de blauwe lorries en wordt rijdend op de pontons getrokken – als de brug aan één uiteinde op de pontons rust worden de eerste lorries losgemaakt – de brug steekt nu driekwart over de Lek – nieuwe pontons komen aan waar de brug op komt te rusten voor transport naar zijn definitieve plek – de laatste blauwe lorries worden verwijderd – de brug wordt verder opgevijzeld – nachtwerk: de brug wordt, hoog staande op de pontons, naar de oude brug gebracht – omdat de nieuwe brug nu op zijn uiteinden rust kunnen de blauwe hulptorens worden verwijderd – de beide bruggen worden aan elkaar gekoppeld – de combinatie wordt met vijzels verschoven over glijbanen – de nieuwe hoofdoverspanning ligt op zijn plaats, enkele oude aanbruggen liggen nog op hun oude plek – treinen rijden door de nieuwe brug.