Het raadsel van huis Smalriem

Een aantal leden van Voet, veelal oud-Culemborgers, woont in Beusichem. Als zij Culemborg bezoeken gaan zij vaak via de Smalriemseweg. Waar komt deze naam vandaan?
Als je kijkt op https://www.topotijdreis.nl/ vind je dat deze naam als gebied genaamd Smalriem vanaf 1850 genoemd wordt op de kaarten. Kaarten na 1966 vermelden de naam niet meer. Vreemd dat zomaar een naam verdwijnt.

[Kaart uit “Atlassen van topografische kaarten 1955-1965”]

In ‘Flitsen uit Beusichem en Zoelmond’, deel 1, uit 1981, schrijft Jan Nout, destijds schoolmeester met historische belangstelling, over de Smalriemseweg het volgende:

Smalriemseweg: genoemd naar het huis ‘Smalriem’. Dit stond ongeveer bij de kruising Smalriemseweg-Weidsteeg. De Smalriemseweg heette toen de Oude Assche weg (einde 18e eeuw: Oude Essenweg of Zandpad). Op latere kaarten wordt hij ook Binnenweg genoemd.

Sedert de herindeling (1960?) is een gedeelte van de Smalriemseweg aan Culemborg gekomen. Dit stuk heeft men de naam gegeven van Oudase weg. Men had beter de oude naam kunnen kiezen. Immers bij Oudase spreekt men de a lang uit en denkt men niet aan asschen = essen.
Het woord “smal” betekent: klein, gering en een “riem” was een smalle strook veengrond. Zie ook het Lexicon van het Nederlandse Landschap.

Dat daar een huis ‘Smalriem’ gestaan heeft, weten we uit een stuk uit 1790. In dat jaar moesten nl. de bomen geteld worden die om de huizen stonden. En op die lijst staat ook vermeld: “Pastoor Van Kalkeren te Culemborg aan ’t Huys, genaamd Smalriem, twee Lindebomen”. Waarschijnlijk is deze Van Kalkeren pastoor geweest van de Oud-Katholieke gemeente van Culemborg.

Toch is het jammer dat in 1960, toen een stuk van Beusichem aan Culemborg werd toegevoegd, men een stuk van de weg anders is gaan noemen. Waarom de gemeente teruggevallen is op een oude naam is onduidelijk. Geboren Beusichemmers vinden nog steeds dat de grond die aan Culemborg destijds is toegewezen een vorm van grondroof is. De wijken Terweijde en Voorkoop hadden niet gebouwd kunnen worden of hoorden nu bij de gemeente Buren.

Toch blijkt de naam Smalriem niet helemaal verdwenen te zijn. Op de kaart van de Provincie Gelderland, waar de wegwerkzaamheden vermeld worden, is Smalriem weer uit de as verschenen!

Zijn er nog leden die wat meer weten van Smalriem en het huis dat daar gestaan moet hebben? Laat het de redactie weten: redactie@voetvanoudheusden.nl