Revolusi van David van Reybrouck

We kennen van Reybrouck van zijn indrukwekkende boek Congo- een geschiedenis. De beschrijving van de kolonisatie van het toenmalige Belgisch Congo, een bijna privé bezit van de Belgische koning.  De cultuurhistoricus van Reybroeck maakt voor zijn boeken gebruik van de zogenaamde ‘oral history’. Hij interviewt ‘gewone mensen’ om zodoende dichter ‘bij hoe het geweest is’ te komen.

In Revolusi waagt hij zich via dezelfde methode aan ons eigen koloniaal verleden: Nederlands Indië en met name de onafhankelijkheidsstrijd of (vanuit Nederlands perspectief) de ‘politionele acties’.

Ook voor dit boek interviewde van Reybroeck 90-jarigen, zowel in Indonesië als in Nederland. Het resultaat is een zeer interessant boek. Misschien wel omdat hij als Belg meer afstand tot de materie kan bewaren en niet de gruwelijkheden van de Bersiap bijna noodzakelijkerwijs hoeft af te zetten tegen de wandaden van de Nederlanders.

Van Reybroeck is een rasverteller. In hoog tempo wordt de voorgeschiedenis – VOC, specerijenjacht, cultuurstelsel – beschreven om dan zeer gedetailleerd in te gaan op de geschiedenis vanaf 1914 tot heden. In een interview met de schrijver nog een interessante gedachtegang die mij bijbleef. Deze ging over het maken van excuses over de uitwassen van de politionele acties. Een terugkerende kwellende kwestie bij bezoeken van ons staatshoofd aan Indonesië. Iedere keer levert dat veel rumoer op. De excuses zijn te laat of te weinig expliciet geformuleerd, zo is de veel gehoorde klacht in Nederland. Van Reybrouck zet hier tegenover de opvatting van Indonesiërs die hij sprak voor zijn boek. Zij begrijpen de ingewikkelde behoefte om excuses te maken niet zozeer. Indonesië heeft immers de koloniale oorlog gewonnen! Excuses zijn dan ook niet minder relevant. Het suggereert alsof Nederland heden te dage nog steeds een rol zou spelen. Dit voorbeeld geeft mijns inzien treffend weer wat de waarde is dat een buitenstaander onze zwaar beladen koloniale geschiedenis beschrijft. Al met al een echte aanrader dit boek. Net als de driedelige tv-serie.

https://www.npostart.nl/revolutie-in-indonesie/VPWON_1285527

Huib Clarisse